මා ශිෂ්‍යයකු වශයෙන් සිටිය දී, මගේ ගිම්හාන නිවාඩුවෙන් වැඩි
කාලයක් ගත කළේ, ස්කොට්ලන්තයේ කඳුකර ප්‍රදේශවල ය. එහි
පැවති හුදකලා බැවින්, සුන්දරත්වයෙන් හා නිසල බවින්, ඉමහත් ආස්වාදයක් අත් වින්ඳෙමි.
එක් සිහිකටයුතු සවස් කාලයක, උස් තුඩු හා කලපු අතරින් වැටී
තිබුණු මුහුදු බඩ පටු මාවතක මම සක්මන් කරමින් සිටියෙමි. උණුසුම්, දීප්තිමත් සූර්යයා, මා අවට පැවති සුවිශේෂ
සුන්දරත්වය විදහා දක්වන, විදුලි ආලෝක ධාරාවක් වැනි විය.
කඳුගැට අතර ඔවිටියාය, වසන්ත සමයේ නැවුම් හරිත වර්ණයෙන්
යුත් විල්ලුද වැනි තැන පඳුරු සහිත අනන්ත භූමි දර්ශනයක් සිරි ඉසිලී ය. රැලි නගන
සයුරට ඉහළින් වූ ගිරි ශිඛර දිස්වූයේ මූර්තිමත් කරන ලද ‘දෙව්මැදුරු මෙන්. නිල්වන්
සාගර ජලය මත සන්ධ්‍යා හිරු කිරණ දිදුලනු පෙනිණි. කාන්තිමත් වටපිටාවෙන් ප්‍රමෝදයට
පත් වැහිලිහිණියෝ අහසෙහි සැරිසරන්නට වූහ. සොබා දහම, සිය
උපරිම සෞන්දර්යය ප්‍රදර්ශනය කළා මෙනි.
ඉමහත් ප්‍රබෝධයෙන් යුතුව සක්මන් කරමින් සිටි මම, කඳුගැටය පාමුල පාර අයිනේ නතර කර
තිබුණු කුඩා කාරයක් දුටුවෙමි. එදින පැවති සුන්දරත්වයෙන් වශී වූ එහි රියැදුරා, කාරය නතර කර එහි රස විඳිමින් සිටිනු ඇතැයි සිතුවෙමි. ඊහෙත් එතනට ළඟා
වූ විට දකින්නට ලැබුණේ, ඉදිරි අසුනෙහි හිඳ ගත් මැදිවියේ
පුද්ගලයෙකු පුවත්පතක් කියවමින් සිටින බවය.
පුවත් පත ඉතා විශාල වූ බැවින්, අවට දර්ශනය ඉන් ආවරණය විය. සාගරය, කඳුගැට, ඕවිටි ආදය වෙනුවට ඔහුගේ අවධානය යොමුව පැවතියේ, යුද්ධය, දේශපාලනය සහ ඕපාදූප කෙරෙහි ය.
පුවත්පතට වැසුණු සෞන්දර්යය ඔහුට පෙනෙන පරිදි, මගේ ගමන් මල්ලෙන් කතුරක් ගෙන, එහි සිදුරක් කැපීමට මට සිතුණන්, ඔහු දැවැන්ත මිනිසකු වූ අතර, ම මගේ කුස පිරෙන්නට ආහාර නො ලැබුණු, කෙට්ටු
ශිෂ්‍යයකු වූ බැවින් පුවත් පත කියවීමට ඔහුට ඉඩ දී මම ඉදිරියට ගමන් කළෙමි.
අපේ සිත් බොහෝ විට පිරී පවතින්නේ, යුධ ගැටුම්, සේවා ස්ථාන වන ආරවුල් ලොව ප්‍රකට පුද්ගලයින් පිලිබඳ ඔපාදූප ආදී, පුවත්පත් පුරවා ඇති අප්‍රසන්න ආරංචිවලිනි. අපේ සිත් තුළ ඇති ‘පුවත්
පත’ වරින් වර හෝ බැහැර කිරීමට අප නො දන්නෙ නම්, අප ඊට වශී
වී ඇත්නම්, අපට කිසි විටක, ස්වාභාවික
සෞන්දර්ය ය පිළිබඳ නිර්මල ප්‍රමෝදය අත්විඳීමට නොහැකි වනු ඇත. ප්‍රඥාව කිසි විටක පහළ නො වනු
ඇත.
